BT Şant (Blalock Taussig) Ameliyatı

BT şant ilk kez 1944 yılında Fallot tetralojili hastalara uygulandı. Bir tür palyasyon ameliyatı olan bu yöntem Mavi bebek hastalığı olarak ta bilinen Fallot tetraloji hastalarının siyanozunda azalma ve hayatta kalmalarını sağladı.

BT Şant (Blalock Taussig)

Yapılan ilk ameliyatlar Klasik BT şant ameliyatıdır. Şöyle ki, sağ ya da sol subklavian arter kesilerek aynı taraftaki pulmoner arter dalına dikilir (anastomoz). Akciğer atardamarının kan akımı arttığı için hem oksijen saturasyonu yükselir hem de zamanla çocuk büyüdükçe akciğer damarlarının büyümesini de sağlar.

Klasik BT (Blalock-Taussig) ve Modifiye BT şant palyasyon ameliyatlarında anastomoz bölgelerinin şematik görünümü

Modifiye BT Şant

Klasik BT şant komplikasyonları da dikkate alınarak subklavian arter yerine iki damar arasında yamadan yapılan yapay şant damarın dikildiği palyatif ameliyat yöntemi geliştirilmiştir. Bu ameliyata Modifiye Blalock-Taussig şant (M-BT şant) denilir.

M-BT şant çoğunlukla yenidoğandaki belirli bir konjenital kalp hastalığının sonucu olarak akciğerlere giden yetersiz kan akımının neden olduğu düşük oksijen saturasyonunu düzeltmek için Fallot tetralojisi yanı sıra pulmoner kan akımının arttırılması gereken diğer doğumsal kalp hastalıklarında da tercih edilir.

Median sternotomi (göğüsün ortasından açılan bir insizyon) ya da lateral torakotomi (yan taraftan insizyon) ile yapılır. Cerrahi plana bağlı olarak kardiyopulmoner bypass (kalp-akciğer makinesi) kullanılabilir. Ameliyat sırasında Gore-Tex grefti uygun uzunlukta kesilir, innominate artere bir insizyon yapılır ve greft artere dikilir. Bir diğer insizyon ise pulmoner artere yapılır ve Gore-Tex greftinin diğer ucu bu insizyona dikilir. Böylece sistemik arteryal sistem ile pulmoner arteryel sistem arasında bir bağlantı oluşturularak pulmoner kan akımı artırılmış ve oksijen saturasyonu yükseltilmiş olur.

M-BT klasik BT şanta kıyasla en önemli avantajları; daha kolay uygulanması, kol kan akımının korunması, şantın daha uzun açık olması, daha az cerrahi komplikasyon gelişmesi ve ameliyat sonrası ölüm riskinin daha az olmasıdır.

Modifiye Blalock- Taussig şant ameliyatında aorttan ayrılan büyük bir arter ile pulmoner arter dalı arasında yapay şant damarı takılır

Ameliyat Sonrası Süreç

Ameliyat Süresi

2-4 saat

Damar yolları

Çoğu çocuk ameliyat sonrası kalpdamar cerrahisi servisine solunum tüpü, kan basıncı takibi için açılmış bir arterial yol, santral venöz yol (IV ilaçları verebilmek ve tetkik için gerekli kanları alabilmek için), periferik bir damar yolu, sıvıyı drene etmek için bir göğüs tüpü, idrar çıkışını sağlamak için bir foley sonda ve daha az sıklıkta geçici bir pacemaker (kalp pili) ile gelir.

Ameliyat Sonrası İyileşme

Solunum tüpü genellikle ameliyat sonrası birinci gün içinde çıkarılır. Santral venöz kateter IV ilaçların çoğu kesildiğinde ve daha fazla tetkik yapılmasına gerek kalmadığında çıkarılır. Göğüs tüpü sıvı çıkışı minimal düzeye gelirse genellikle ameliyatın ertesi günü çıkarılır. Ameliyattan kısa süre sonra şantı pıhtı oluşumundan korumak için çocuğa heparin verilir. Çocuk yemeye başladığında aspirin başlanarak heparin kesilir. Aspirine bir sonraki kalp ameliyatına kadar evde de devam edilir.

Hastanede Kalış Süresi

M-BT şantı uygulamasını takiben çocuklar genellikle 7-10 gün süreyle hastanede kalır.

Evde Kullanılan İlaçlar

M-BT şantı sonrası çocukların evde bir veya daha fazla ilaç kullanması gerekir.

Bunlar:

Sıvı miktarını kontrol edebilmek için diüretikler (Lasix)

Pıhtı oluşumunu engellemek için antikoagülan (aspirin)

Afterload‘ı (art yük) azaltan ajanlar (Enalapril, Kaptopril)