Kalp Romatizması (Romatizmal Ateş)

Merhaba şimdi size çocuklarda en sık görülen ve sonradan edinilen bir kalp hastalığını, kalp romatizması yapan akut romatizmal ateş, kısa adıyla ARA’yı YouTube Kanalımız Hasta Okulu Tv’de anlatıyorum. Bizimle kalın, güncel kalın ❤️ Prof. Dr. Taner Yavuz | İstanbul Çocuk Kardiyoloji

Akut Romatizmal Ateş Nedir?

Akut romatizmal ateş A grubu beta hemolitik streptokok adındaki mikrobun halk arasında bilinen adıyla beta mikrobunun bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar. İşte bu mikrop bakteriyel boğaz enfeksiyonu ve kızıl hastalığının etkenidir. ARA otoimmün bir hastalıktır yani vücudun mikroplara mücadele eden savunma sistemi kendi dokularına zarar verir. Akut romatizmal ateş kış ve bahar aylarında daha sık geçirilir. Bunun da nedeni beta mikrobunun bu mevsimlerde daha sık boğaz enfeksiyonu yapmasıdır. Streptokok enfeksiyonu bulaşıcıdır. Bir bireyden diğerine aksırık ve öksürükle çıkan damlacıklarla geçer. Buna karşın işte bu mikrobun tetiklediği otoimmün bir hastalık olan ARA bulaşıcı bir hastalık değildir.

Akut romatizmal ateş ’in ilk ve tekrarlayan atakları en sık 5 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Bununla birlikte ARA atakları daha küçük çocuklarda ve erişkinlerde de görülebilir. Streptokokların neden oldu tonsillit, farenjit gibi boğaz enfeksiyonları dünya genelinde yaygındır. Buna rağmen akut romatizmal ateş sıklığı gelişmiş ülkelerde oldukça azdır. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük ülkelerde ve sağlık hizmetinin yeterince sunulamadığı ülkelerde ARA sıklığı artar.

Akut Romatizmal Ateş Tanısı

ARA’nın belirtileri çok çeşitlidir. Bazen eklem bazen de kalp tutulumu ön plandadır. ARA teşhisi için sihirli bir test yoktur. ARA teşhisi klinik bulguların ve testlerinin yorumlanması ile konur. ARA genellikle boğaz enfeksiyonundan 2 ila 4 hafta sonra ortaya çıkar. En çok eklemler tutulur. Diz, el ve ayak bilekleri gibi büyük eklemler tutulur. Romatizmal ateş eklemleri ağrılı, şiş ve kızarıktır. Eklem ağrısı gezicidir. Yani bir eklemden diğerine yer değiştirir. Çocuk ARA geçirmekteyken  çok halsizdir.

ARA’da nadir görülen belirtiler de olur. Bunlardan birisi cilt altında ağrısız şişlik olmasıdır. ARA’da bazen deriden kabarık, ortası soluk, sınırları düzensiz, haritaya benzer bir döküntü olur, eritema marginatum olur. ARA’da bazen boğaz enfeksiyonundan aylarca sonra bile ortaya çıkabilen, ilk belirti olarak ortaya çıkabilen bir hareket bozukluğu Sydenham koresi olur. ARA her ne kadar eklem tutulumu olsa da bunların vücutta kalıcı hiçbir hasarı olmaz. Akut romatizmal ateş için sık söylenen şey şudur, “ARA eklemleri yalar kalbi ısırır”. Akut romatizmal ateş’te en önemli sorun kalp kapaklarının tutulumudur. En çok kalbin sol tarafındaki kapaklar tutulur, mitral kapak tutulur, aort kapağı tutulur. Hastalığın erken döneminde kapaklar kaçırmaya başlar, kapak yetersizliği olur. İlk ataktan 10 ila 20 yıl sonra yetersizliğin yanı sıra kapaklarda darlıklar da gelişebilir. Romatizmal kapak hastalığı olur. Romatizmal kalp hastalığı kalp kasının zarar görmesine, kalp yetersizliğine ve hatta ritim bozukluğuna neden olur.

Akut Romatizmal Ateşin Tedavisi

Akut romatizmal ateş geçirmekte iken uygulanan tedavi hastalığın süresini kısaltır, ancak kapak hasarının gerilemesine faydası olmaz. ARA’da en önemli tedavi korunmadır, yeni atağın, yeni kapak hasarının önlenmesidir. Bunun için penisilin yapılır, 21 günde bir depopenisilin yapılır. ARA geçiren çocuklar kontrolde olmalıdır, yaşam boyu kardiyoloji kontrolünde olmalıdır.