Kalbe en çok ne zarar verir?
8 September 2023Gebelikte Kalp Hastalıkları
24 October 2023Kalp rahatsızlıkları yaşamı tehdit ediyor. Koroner arter rahatsızlıkları, mitral ve aort kapak sorunları, aort genişlemesi, kalp delikleri kalp hastalığı dendiğinde ilk akla gelenler. Kalp hastalıklarının büyük bir bölümü ilaçlar, girişimsel tedaviler ve bypass ameliyat ile tedavi edilebiliyor. Bu makalede sizin için sık görülen 5 kalp hastalığını inceledik.
Koroner Arter Hastalıkları
Kalbin en sık rastlanan hastalığıdır. Kalbe giden damarlarda meydana gelen daralmalar ve tıkanmalarla karakterizedir. Koroner arter hastalıkları kalp krizinin en önemli nedenlerinden biridir. En sık 50 yaş üzeri, sigara kullanan, genetik öyküsü olan erkeklerde görülür. Diyabeti olanlar, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, fiziksel aktivite azlığı, aşırı stres hastalığa hem erkek hem kadınlarda zemin hazırlayan diğer unsurlardır.
Hastalığın tedavisinde ağızdan alınan ilaçlara, balon ve stent gibi girişimsel uygulamalara ve bypass ameliyatına başvurulabiliyor. Arterlerde sadece minimal bir daralma varsa her gün 100-300 mg aspirin kullanımı ile yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli takip önerilir. Ancak kişi daha önce kalp krizi geçirdiyse ya da damarlardaki ciddi daralma kişi kalp krizi geçirmeden tespit edilebildiyse cerrahi olmadan girişimsel olarak balon veya stent tedavisi ile damarlardaki daralma tedavi edilebilir. Bu yöntemlerle tedavi mümkün olmaz ise hastaya koroner arter bypass cerrahisi yapmak gerekir. Bu ameliyatta tıkalı veya daralmış damara alternatif bir yol oluştururarak kalbin yeniden beslenmesi sağlanır.
Mitral Kapak Hastalıkları
Kalpteki sol kulakçık ve karıncık arasında bulunan mitral kapak adı verilen mekanizmada görülen sorunlardır. Mitral kapakta sertleşme ve fonksiyonlarında bozulmalar olur. Mitral kapak hastalarında kan sol kulakçıktan sol karıncığa geçişte zorlanır ve akciğerde toplanır. Akciğerde basınç oluşur. Kişide çabuk yorulma, çarpıntı ve nefes darlığı semptomları görülür.
Mitral kapak hastalığı tedavisini hem girişimsel yöntemle hem de cerrahiyle yapmak mümkün. Uygun hastalarda mitral kapak darlıkları balon tedavisiyle giderilebilir. Kasık atar damarlarından vücuda girilerek, darlık olan bölgeye bir balon gönderilir ve ardından şişirilir. Mitral kapak darlığı giderilir. Bazı olgularda mitral kapak darlığını bu yöntemle tedavi etmek mümkün olmaz ve cerrahi tek seçenek olur. Bu durumda bozulan kapak çıkarılarak yerine yeni kapak yerleştirilir veya mevcut kapak yerinde onarılır.
Mitral kapak yetersizliği ise farklı bir sorundur. Sol kulakçıktan çıkan kanın bir kısmı sol kulakçığa geri döner. Bu durum kalbin kasılma gücünü bozar. Tedavi ise mevcut kapağın yerinde tamir edilmesi veya yerine yeni bir yapay kapak takılmasını kapsar.
Aort Kapak Hastalıkları
Aort kapağında darlık veya yetersizlik oluşabilir. Aort darlığının en önemli nedeni yaşa bağlı oluşan kireçlenmedir. Aort darlığı ayrıca doğumsal bir hastalık olarak da görülebilir. Aort darlığı kendini nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, bayılma semptomları ile gösterir. Tedavi edilmediği takdirde yaşam kaybı söz konusu olabilir. Kapağın ya ameliyatla ya da kasıktan girilerek girişimsel yöntemle (TAVİ) değiştirilmesi gerekir.
Aort yetersizliği ise aort kapağının diğer bir hastalığıdır. Aort damarındaki kanın kalbe geri kaçması durumudur. Kireçlenme, kapakta enfeksiyon, romatizmal ateş gibi nedenler gelişebilir. Ayrıca doğumsal bir hastalık olarak da görülebilir. Nefes darlığı, çarpıntı, çabuk yorulma, göğüs ağrısı ve bayılma gibi bulgular verir. Tedavi edilmezse kişide kalp yetmezliği gelişebilir. Tedavi aynı aort darlığında olduğu gibi aort kapağının değiştirilmesidir.
Aort Anevrizmaları
Aort damarı, kalpten çıkar ve vücudun tüm bölgelerine besin ve oksijenden zengin kanı taşır. Aort damarı duvarında çeşitli nedenlerle bozulmalar, zayıflamalar olabilir. Aort damarının bu zayıflayan kısmında anormal genişleme ya da balonlaşma olabilir. Bu durum aort anevrizması olarak isimlendirilir. Aort damarındaki bu genişleme yüksek kan basıncının etkisiyle büyüme eğiliminde olur.
Hastalık kendini göğüs ağrısı ve nefes darlığı ile gösterebilir. Aort anevrizmaları yaşamı tehdit edebilir. Aort duvarında patlama (rüptür) veya yırtık (diseksiyon) oluşabilir. Tedavi açık ameliyat veya kapalı girişimsel müdahale şeklinde yapılabilir. Tedavi balonlaşmış damarın çıkarılması ve yerine yeni yapay damar konulmasını kapsar.
ASD (Atriyal Septal Defekt)
Doğumsal bir hastalıktır. Kalpteki kulakçıklar arasında bulunan duvarın (septum) tam gelişmemesidir, delik olmasıdır. Bu durumda iki kulakçık birbiri ile etkileşim halindedir ve kalbin sağ tarafında normalden daha fazla bir kan akışı görülür. Hastada sağ kalp yetmezliği gelişebilir. Çocuklarda nefes darlığı, çabuk yorulma, halsizlik, yorgunluk gibi semptomlar verir. Tedavi edilmesi gerekir. Girişimsel olarak çocuk kardiyologları tarafından kasıktan girilerek buradaki delik kapatılabilir. Bazı olgularda ise cerrahi tedavi gerekir. Çocuğun kendi kalp zarından alınan parça veya yapay yamalar ile delik kapatılabilir.