Aort Anevrizmaları

Aort, vücuttaki en büyük atar damardır ve oksijen bakımından zengin kanı kalpten vücudun tüm bölgelerine taşıyan kan damarıdır. Aortun göğüsten geçen kısmına torasik aort denir ve aort karından aşağı doğru ilerledikçe abdominal aort olarak adlandırılır. Peki aort anevrizmaları nedir?

Aort Anevrizmaları Nedir?

Aort anevrizmaları, aort duvarının anormal  genişlemesi veya balonlaşmasıdır. Damarların herhangi bir yerinde bir anevrizma ortaya çıkabilir. Anevrizma veya balonlaşma şu şekilde tanımlanabilir:

• Fusiform: Uzamış bir bölüm ve aortun kenarları boyunca eşit olarak görülen düzgün formda.
• Sakküler anevrizma: Aortun bir tarafında aort duvarının zayıflamış bir bölgesinde oluşan küçük, sarkık kabarcık şeklinde.

Anevrizma aort boyunca herhangi bir yerde gelişebilir:

• Aortun karın içinden geçen bölgesinde meydana gelen anevrizmalara (abdominal aort) abdominal aort anevrizmaları
• Göğüs bölgesinde meydana gelen aort anevrizmalarına torasik aort anevrizması denir ve aort kökü, çıkan aort, aortik ark veya inen aortu içerebilir.
• Hem karın hem de göğüs bölgesinde olan anevrizmalara torakoabdominal aort anevrizmaları

Abdominal aort anevrizmaları ve torasik anevrizma tek anevrizma türü değildir. Anevrizmalar diğer kan damarlarında gelişebilir:

Aort Anevrizmasının Belirtileri Nelerdir?

Torasik aort anevrizması belirtileri (göğüsteki aortun üst kısmını etkiler):

• Çene, boyun, üst sırt veya göğüste ağrı
• Öksürük, ses kısıklığı veya nefes almada zorluk

Abdominal aort anevrizması belirtileri (karın bölgesinde aortun alt kısmını etkiler):

• Fizik muayene yaparken bir doktor tarafından hissedilen titreşimli genişleme veya hassas kitle
• Konum değişikliği veya ağrı kesici ilaçlarla rahatlamayan sırt, karın veya kasıktaki ağrı

Anevrizmanın erken teşhisi, durumun yönetilmesi ve rüptür riskinin azaltılması için önemlidir. Bu belirtilere sahipseniz, hemen doktorunuzu arayın.

Abdominal Aort Anevrizması

Abdominal aort anevrizması nedir?

Abdominal aort anevrizması, aortun alt kısmının karın bölgesi boyunca uzanan bir genişlemesidir (bazen, aortun göğüsteki üst kısmı büyütülebilir). Aort, kanı kalpten vücudun geri kalanına taşıyan ana kan damarıdır. Çoğu arter gibi, aort da elastiktir, bu da yüksek basınç altında kanla doldurulmasına izin verir. Arterin duvarı bir balon gibi zayıfladığında ve şiştiğinde bir anevrizma gelişir. Anevrizmalar genellikle sırt ağrısı gibi semptomlar üretmeden önce keşfedilir, ancak zayıflamış aort damarı, çok büyürse yırtılabilir. Rüptüre bir anevrizma son derece tehlikeli olduğundan ve hayatı tehdit eden kanamaya neden olabileceğinden, anevrizmalar bu işlemden önce bir ameliyatla en iyi şekilde düzeltilir.

Karın anevrizmaları için bazı predispozan faktörler

• Sigara içmek
• Kalıtım
• Yaralanma
• Enfeksiyon
• Yüksek tansiyon (hipertansiyon). Bu, kan damarı duvarlarına verilen hasarı hızlandırır.
• Arteriyoskleroz
• Yüksek kolestorol

Abdominal aort anevrizması için kimler taranmalıdır?

Abdominal aort anevrizması (AAA), anevrizma rüptürü gibi hayatı tehdit eden bir olay meydana gelinceye kadar ilgili semptomlara sahip olmayan önemli bir sağlık riskidir. Abdominal ultrason anevrizma rüptüründen önce hızlı tedavi sağlanabilmesi için AAA’yı tanımlamak için kullanılabilecek önleyici bir tarama aracıdır.

• 65 yaş ve üstü tüm erkekler ve ailede AAA öyküsü olan 55 yaş ve üstü erkekler
• Ailesi AAA olan veya sigara içen 65 yaş ve üstü tüm kadınlar

Bazı farklı anevrizma türleri

• Karın anevrizması – karındaki arterde (orta bölüm)
• Torasik anevrizma – göğüs bölgesindeki bir arterde
• Serebral anevrizma – beyindeki bir arterde (genellikle beyin cerrahları tarafından tedavi edilir)
• Periferik anevrizma – bacakların büyük arterlerinde ve dizlerin ve bazen de kolların arkasında

Çoğu anevrizma karın bölgesinde görülür. Abdominal aort anevrizmaları en sık 60 yaş üstü kişilerde ve en sık aortta böbrek seviyesinin hemen altındaki bir noktada görülür. Erkekler anevrizmalardan kadınlardan daha fazla etkilenir.

Abdominal aort anevrizmalarının belirtileri nelerdir?

Çoğu insan anevrizması olduğunu bilmez, çünkü çoğu durumda belirti yoktur. Bununla birlikte, anevrizmalar büyüdükçe belirtiler şunları içerebilir:

• Fizik muayene yaparken bir doktor tarafından hissedilen pulsatil genişleme veya hassas kitle
• Pozisyon değişikliği veya ağrı kesici ile uzamış ve rahatlamayan sırt, karın veya kasıkta ağrı

Rüptüre bir anevrizma genellikle anevrizmanın konumuna ve kanama miktarına bağlı olarak ani, şiddetli ağrı ve bilinç kaybı veya şok gibi diğer semptomlar üretir. Rüptüre bir anevrizma acil tedavi gerektirir.

Abdominal Aort Anevrizması: Tanı ve Testler

Karın anevrizması nasıl tespit edilir?

Karın anevrizmalarının çoğu rutin fizik muayene sırasında veya diğer sağlık sorunları için test edilirken röntgende teşhis edilir.

Bir anevrizmadan şüphelenildiğinde, aşağıdaki görüntüleme testleri anevrizmanın boyutunu, yerini ve tedavi seçeneklerini belirlemek için kullanılabilir:

• Ultrason
• BT taramaları
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
• Anjiyogram

Abdominal Aort Anevrizması nasıl tedavi edilir?

Çok büyük veya semptomatik anevrizmalar tedavi gerektirir. Büyük anevrizmalar için iki tip cerrahi tedavi vardır.

Açık cerrahi onarım

Bu, cerrahın abdominal aort anevrizmasına erişmek için bir kesi yapmasını gerektirir. Aortun hastalıklı kısmı, bir yapay kan damarı görevi gören bir greft ile değiştirilir. Açık cerrahi onarım, kabul edilebilir riskleri olan kanıtlanmış bir prosedürdür. Ancak aynı zamanda uzun bir iyileşme dönemi içerir. Ortalama hastanede kalış süresi 5 ila 8 gün arasında değişmektedir. Normal aktiviteye dönene kadar geçen süre 6 hafta ila 3 ay arasında değişmektedir. Herhangi bir operasyonda olduğu gibi, açık cerrahi onarımın komplikasyon riski vardır.

Endovasküler onarım

“Endovasküler”,  kan damarı içinde anlamına gelir ve stent grefti adı verilen kumaş ve metal stentleri olan küçük bir kumaş tüpün vücudunuza sokularak hastalıklı bölgeye uygulanmasıdır. İlk olarak, her iki kasıkta aorttan kan taşıyan arterlere ulaşmak için küçük insizyonlar yapılır. Cerrah daha sonra stent-grefti aortun hastalıklı kısmında açılana kadar bu arterlerden yukarı doğru hareket ettirir. Stent-greft damarın zayıflamış kısmını içeriden güçlendirir ve kanın içinden geçerek yırtılma riskini ortadan kaldıran yeni bir kanal oluşturur. Bu prosedür genellikle 1 ila 3 saat sürer ve hastalar tipik olarak 1 ila 2 gün içinde hastaneden ayrılır. Normal aktiviteye geri dönüş 2 ila 6 hafta arasında değişir. Herhangi bir tıbbi prosedür gibi, endovasküler onarımın komplikasyon riski vardır. Ayrıca stent-grefti değerlendirmek üzere doktorunuza düzenli takip ziyaretleri yapmanız gerekir. Bu düzenli takipler son derece önemlidir ve BT gerektirir.

Takip

Küçük bir anevrizmanız varsa, doktorunuz BT veya ultrason için anevrizmanızın boyutunu ölçmek ve sahip olabileceğiniz diğer semptomları gözden geçirmek için her 6 ila 12 ayda bir geri gelmenizi isteyecektir. Ameliyat önerilirse, ameliyatınızdan önce kapsamlı bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyacınız olacaktır. Bu bir stres testi ve kardiyoloji muayenesini içerebilir.

Torasik Aort Anevrizması

Aort Anevrizması: Nedir ve nasıl tedavi edilir?

Aort, vücuttaki en büyük arterdir ve oksijen bakımından zengin kanı kalpten vücudun tüm bölgelerine taşıyan kan damarıdır.

Aortun göğüsten geçen kısmına torasik aort denir ve aort karından aşağı doğru ilerledikçe abdominal aort olarak adlandırılır.

Torasik aort anevrizması nedir?

Aorttaki bir arter duvarı zayıfladığında, kan pompalanırken anormal olarak genişler veya balonlaşır ve aort anevrizmasına neden olur.

Bir anevrizma aort boyunca herhangi bir yerde gelişebilir.

Torasik aort anevrizması ciddi midir?

Torasik aort anevrizması ciddi bir sağlık riskidir, çünkü konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak, hayatı tehdit eden iç kanamaya neden olarak rüptüre olabilir veya yırtılabilir. Zamanla tespit edildiğinde torasik aort anevrizması genellikle cerrahi veya daha az invaziv tekniklerle onarılabilir.

Küçük anevrizmalar aşağıdakiler için risk faktörüdür:

• Anevrizma bölgesinde aterosklerotik plak (yağ ve kalsiyum birikintileri) oluşumu
• Bu bölgede bir pıhtı (trombüs) oluşabilir ve inme şansını artırabilir, anevrizma boyutunu arttırır, diğer organlara basmasına, ağrıya neden ol
• Aort diseksiyonu veya aort tabakalarının yırtılması, potansiyel olarak ölümcül bir komplikasyon ve tıbbi acil bir durumdur.
• Anevrizma yırtılabilir ve stres altında patlayabilir, çünkü arter duvarı bu noktada incedir. Aort anevrizmasının ani yırtılması hayatı tehdit edici olabilir ve tıbbi acil bir durumdur.

Aort diseksiyonu nedir?

Aort diseksiyonu, aort duvar tabakaları yırtıldığında ve birbirinden ayrıldığında meydana gelir. Aort anevrizmasının varlığı, aort diseksiyonu geçirme riskinizi artırır, ancak aort diseksiyonu normal çaplı aortu olan kişilerde de ortaya çıkabilir.

Aort diseksiyonu aniden ortaya çıkabilir ve göğsünüzde veya sırtınızda şiddetli keskin, yırtılma ağrısına neden olabilir. Yine de, tüm anevrizmalar gibi aort diseksiyonu belirtileri olmayabilir.

En yaygın olarak yüksek tansiyonla ilişkili olan aort diseksiyonu, artmış kan akışı yoluyla aort duvarının katmanlarını birbirinden ayırır. Erken tedavi edilmezse, aort diseksiyonu aortu zayıflatır ve aortun zayıflamış alanının aortu esneterek balon gibi şişmesine neden olur ve torasik aort anevrizmasına yol açabilir.

Torasik aort anevrizması veya aort diseksiyonu belirtileri yaşarsanız, derhal doktorunuza bildirin. Tedavi edilmezse, bu koşullar ölümcül bir tabloya yol açabilir.

Aort diseksiyonu belirtileri

En yaygın semptom: Göğüste şiddetli ağrı (ön, sırt veya her ikisi).

Daha az yaygın semptomlar: Karında ağrı, bir veya her iki bacakta uyuşma veya halsizlik, bilinç kaybı, inme belirtileri.

Bu belirtilere sahipseniz, derhal 112 acil servisi arayın.

Torasik aort anevrizmasına ne sebep olur?

Torasik aort anevrizmalarına çoğunlukla ateroskleroz, arter duvarlarına zarar veren arterlerin sertleşmesi neden olur. Arterleriniz normalde iç kısımda pürüzsüz olsa da, yaşlandıkça ateroskleroz gelişebilir. Ateroskleroz meydana geldiğinde, arter duvarlarında ateromatöz plak adı verilen yapışkan bir madde oluşur. Zamanla, aşırı plak aortun sertleşmesine ve zayıflamasına neden olur. Ateroskleroz riskiniz eğer;

• Sigara içiyorsanız
• Yüksek tansiyona sahip iseniz
• Yüksek kolesterol düzeyi var ise
• Fazla kilolu iseniz
• Ailede kardiyovasküler veya periferik vasküler hastalık öyküsü var ise artar.

Bazı hastalıklar aort duvarının katmanlarını da zayıflatabilir ve torasik aort anevrizması riskini artırabilir:

• Marfan sendromu (genetik bağ dokusu bozukluğu), Loeys – Dietz ve diğer ailesel bağ dokusu bozuklukları
• Spesifik olmayan diğer bağ dokusu hastalıkları (ailede anevrizma öyküsü ile karakterize edilir)
• Bisüspit aort kapak varlığı
• Enfeksiyonlar
• İnflamatuar hastalıklar

Nadiren, ciddi bir düşme veya araba kazası gibi travma torasik aort anevrizmasına neden olabilir.

Yaşlandıkça torasik aort anevrizması gelişme riski artar. Erkeklere kadınlardan daha fazla torasik aort anevrizması teşhis edilir.

Son araştırmalar, önemli miktarda anevrizmanın ailesel paternlere sahip olduğunu veya önceki nesillerden miras alındığını göstermektedir. En iyi koruyucu taramaların yapılabilmesi için ailenizde aort anevrizması öyküsü olup olmadığını doktorunuza söylemeniz önemlidir.

Torasik aort anevrizmasının belirtileri nelerdir?

Torasik aort anevrizmaları genellikle fark edilmez, çünkü hastalar nadiren herhangi bir semptom hisseder. Torasik aort anevrizması olanların sadece yarısı semptomlardan şikayet ederken, olası uyarı işaretleri şunları içerir:

• Çene, boyun ve sırtta ağrı
• Göğüs veya sırt ağrısı
• Öksürme, ses kısıklığı veya nefes almada güçlük

Torasik aort anevrizması nasıl teşhis edilir?

 Torasik anevrizmanın erken tanısı, takip ve tedavi zamanlaması için oldukça önemlidir. Torasik aort anevrizması ne kadar büyükse veya ne kadar hızlı büyürse yırtılma olasılığı o kadar yüksektir. Anevrizma, sağlıklı bir aort kan damarının normal çapının yaklaşık iki katından daha büyük olduğunda, yırtılma riski artar.

Torasik anevrizmanın teşhisi zordur çünkü çoğu zaman semptom yoktur ve çoğu zaman bir rüptür oluşana kadar durum teşhis edilmez. Torasik aort anevrizmasından şüpheleniliyorsa, doktorunuz aşağıdaki testleri isteyebilir:

• Göğüs röntgeni
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
• Ekokardiyografi (kalbin ultrasonu)
• Abdominal ultrason (ilişkili karın anevrizmalarını aramak için)
• Anjiyografi (kan damarlarının röntgeni)

Torasik aort anevrizması nasıl tedavi edilir?

Anevrizma tedavisi, büyüklüğüne, bulunduğu bölgeye ve genel sağlığınıza bağlı olarak değişiklik gösterir.

Torasik aort anevrizması küçükse ve herhangi bir semptom göstermiyorsa, doktorunuz yakın takip altında  beklemeyi önerebilir. Her 6-12 ayda bir CT veya MRI taramaları ile durumunuzu yakından izleyerek, anevrizma çapındaki değişiklikler takip edilir.Yüksek tansiyonunuz varsa buna yönelik tedaviler düzenlenir. Ek olarak kolesterol düşürücü ilaç reçete edebilir.

Cerrahi onarım

Aort anevrizması cerrahi olarak çıkarılır ve bir greft ile değiştirilir.

Torasik aort anevrizması büyükse veya semptomlara neden oluyorsa, rüptürün oluşmasını önlemek için derhal tedaviye ihtiyacınız olacaktır. Kabın zayıflatılmış bölümü cerrahi olarak çıkarılabilir ve bir yapay materyal grefti ile değiştirilebilir. Anevrizma aort kapakçıkına (kalpten aort içine kan akışını düzenleyen kapakçık) yakınsa, işlem sırasında kapakçık değişimi de önerilebilir.

Anevrizmanın cerrahi olarak onarılması karmaşıktır ve deneyimli bir torasik cerrahi ekip gerektirir. Bununla birlikte, anevrizmanın ihmal edilmesi daha yüksek bir risk oluşturmaktadır. Torasik anevrizmanın onarılması için açık göğüs cerrahisi, genel anestezi ve en az beş gün hastanede kalmanız gerekebilir.

Endovasküler Onarım

Açık bir anevrizma onarımı yerine, cerrahınız endovasküler anevrizma onarımı (EVAR, TEVAR) adı verilen daha yeni bir prosedür düşünebilir. Endovasküler, ameliyatın aortunuzda kateter adı verilen ince, uzun tüpler kullanılarak yapıldığı anlamına gelir. Kasıktaki küçük insizyonlardan girerek, kateterler kan damarlarından anevrizma bölgesine bir stent grefti yönlendirmek ve iletmek için kullanılır. Daha sonra stent grefti, kan akışını anevrizmadan uzaklaştırmak için aortu bir manşon gibi “serbest bırakmak” için aortun hastalıklı segmentine yerleştirilir.

Bu endovasküler yaklaşım şu anda abdominal ve inen torasik anevrizmaları tedavi etmek için kullanılmaktadır ve torakoabdominal ve arkusanevrizmaları için bir seçenek olarak değerlendirilmektedir.