Çocuklarda Kalp Kateterizasyonu

Çocuklarda kalp kateterizasyonu genellikle kasık bölgesindeki bir atardamar veya toplardamarın delinerek ince, uzun, esnek bir borunun (kateter) kalbe ve kalp etrafındaki büyük damarlara gönderildiği bir işlemdir.

Çocuklarda kalp kateterizasyonunun şematik görünümü

Çocuklarda Kalp Kateterizasonu Neden Yapılır?

Kateter floroskopi (röntgen cihazı) yardımı ile kalbe gönderilir. Genellikle kalp problemlerinin teşhisi için kullanılır. Girişimsel kalp kateterizasyonu, özel kateterler kullanılarak asıl tedavilerin yapıldığı bir kalp kateterizasyonu şeklidir.

Özellikle büyük arterlerin transpozisyonu gibi doğumsal kalp hastalığı olan bebekler siyanotik (mor) doğarlar. Atriumlar arasındaki kan geçişini sağlayarak kan oksijen düzeyini yani saturasyonu yükseltmek hayati öneme haizdir. Genellikle bebek doğduktan sonra ki ilk günlerde yapılan bu işleme balon atriyal septostomi denir.

Büyük arterlerin transpozisyonu ve balon atrial septostomi yazısını okumak için tıklayınız

Günümüzde yenidoğan döneminde her geçen gün sıklığı artan bir diğer girişimsel işlem ise duktus arteriozusa stent takılarak pulmoner arter ya da tersine aorta ya kan akışını açık tutmaktır. Duktal stent uygulaması duktus arteriozus kapanmadan açık kalmasını, ameliyat edilene kadar bebeğin hayatta kalmasına olanak sağlar. BT şant yerine geçici olarak ta uygulanabilmektedir.

Pulmoner atrezi yazımızı okumak için tıklayınız

Ayrıca bu özel girişimsel kateter işlemleri arasında, daralmış kapak veya damarları açabilen balon valvüloplasti, balon anjiyoplasti ve kalpte belirli delikleri (ameliyatsız asd kapama, pda kapama) ve fazla damarları kapatmak için kullanılan tedaviyöntemleri yer alır.

Ameliyatsız asd kapama yazısını okumak için tıklayınız

Aort stenozu yazısını okumak için tıklayınız

Bazı hastalarda pulmoner arter darlığı pulmoner arterin büyümesini geciktirebilir, hastanın tam düzeltme ameliyatı olmasının önünde ki engel olabilir. Bu nedenle günümüzde girişimsel olarak palyatif yöntemler, pulmoner darlığın balonla tedavisi yanı sıra stent tedavi seçeneği de hastalara sunulur.

Kalp Kateterizasyonunun Faydaları

Kalp kateterizasyonu ile kalp fonksiyonları hakkında detaylı bilgi imkânı sağlayan çeşitli kalp boşlukları ve kalp çevresindeki kan damarlarından basınç ölçümleri ve kan örnekleri alınabilir.

Kalp içi ve etrafındaki yapıların görüntülenmesi amacı ile kateterden kontrast madde de verilebilir.

Girişimsel kateterizasyon çeşitli kalp problemleri için birçok farklı tedavi seçeneği içerir. Çocuklarda bazı kalp problemlerinin ameliyatsız giderilmesinde faydalıdır. Bu işlemler kalp çalışmakta iken, vücuda kesi yapılmadan gerçekleştirilir.

Bazı girişimler tedavide ilk seçenek olarak uygulanır ve cerrahiye tercih edilir. Bazı girişimler palyatiftir, yani daha kesin tedavi olan cerrahi onarım daha güvenli bir şekilde yapılana kadar kısa süreli çözüm sağlar (duktus arteriozus stent implantasyonu gibi).

Uygulanan çeşitli tedavi yöntemleri vardır ve her bir hasta için en uygun yöntem seçilir. Girişimler en yaygın kan akımına engel teşkil eden kapak veya damar daralmaları (Pulmoner stenoz, aort stenozu, aort koarktasyonu gibi) vakalarında kullanılır.

Fazladan damar olduğu durumlar veya atrial septal defekt (üst iki kalp odağı arasında kalpte delik olması) bulunan hastalar gibi belirli kalp defektlerinde de girişimsel kateterizasyon kullanılır.

Kateterizasyon Günü

İşlemden önce akciğer grafisi, EKG ve bazı kan testlerinin yapılması gerekir. Kateterizasyon odası kapısına kadar ailesi çocuğuna eşlik edebilir. Buradan sonra da işlem süresince beklemek üzere bekleme alanına yönlendirilirsiniz.

Kateterizasyondan sonra çocuğunuz birkaç saat gözlem altında tutulmak üzere uyanma odasına alınır.

Yapılan işlemin türüne ve çocuğunuzun ne kadar iyileştiğine bağlı olarak, daha uzun bir gözlem süresi gerekebilir.

Kalp Kateterizasyonunu Kim Yapar?

Girişimsel kateterizasyon yalnızca çocuk kardiyolojisi uzmanın yönetiminde kateter işlemlerinde özel deneyimli anestezi uzmanı, anjiyo hemşiresi, teknisyen ve yardımcı personelden oluşan bir ekip tarafından yapılır.

Kalp Kateterizasyonu Tekrar Yapılır mı?

İşlemin zamanlaması çocuğunuzda bulunan kalp probleminin türüne bağlıdır. Çoğu kez işlemin bir kez yapılması yeterli olmakla birlikte, bazen çocuğun ilerisi yaşamında ikinci bir işlem daha gerekebilir.

Kalp Kateterizasyonu Ağrılı mıdır?

Çocuğunuz işlemden önce ilaçlarla uyutulur (sedasyon) ve ağrı kesiciler verilir (sedoanaljezi). Bazı işlemler için genel anestezi önerilebilir.

Çoğunlukla çocuğun hissettiği tek ağrı, kateterin sokulacağı kasık bölgesinin uyuşturulması için yapılan lokal anestezi (diş hekimlerinin kullandığı novocaine gibi) enjeksiyonu sırasında çok hafif ağrı hissedebilir.

Çocuğu rahatlatmak için kateterizasyon sırasında ihtiyaç duyulması haline aralıklı olarak sedasyon verilebilir.

Kasıkta, kateterin giriş bölgesinde morarma ve birkaç gün ağrı olabilir. Genellikle parasetamol ile tedavi edilebilir.

Kalp Kateterizasyonu Riski Nedir?

Genellikle risk düşüktür. Minör komplikasyon olasılığı %5’in altındadır. Girişimsel kateterizasyon işleminin her çeşidinin kendine özgü riskleri ve komplikasyonları vardır, bu konuda kateterizasyonu gerçekleştirecek çocuk kardiyolojisi uzmanı ile görüşülmelidir.

Kalp Kateterizasyonu Başarı Olasılığı Nedir ?

İşlemin başarı olasılığı kalp probleminin tipi ve şiddetine bağlıdır. Her işlem hastaya göre farklılık gösterir ve işlemin etkinliğini çocuk kardiyoloğunuz ile görüşmelisiniz. Örneğin kapak anatomisi iyi olan Pulmoner kapak darlığında pulmoner balon valvüloplasti yapıldığında çoğu zaman tek bir işlemle bile kalıcı tam şifa elde edilebilmektedir. Ancak biküspit kapak yapısında olan ve kapağın yapısal olarak bozuk olduğu yani displastik aort stenozunda tekrarlayan balon valvüloplasti gerekebilmektedir. Başarının kısmi olduğu bu gibi durumlarda kalp kasının zarar görmesi önlenmektedir.  Bazı hastalarda ise erişkin yaşlarda yapay kapak ameliyatı takılmaktadır. Balon tedavisi hastaya bu yaşlara ulaşana kadar zaman kazandırmaktadır.