Kalp Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma Yolları

  • Anasayfa
  • Kalp Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma Yolları
Kalp Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri ve Korunma Yolları

Kardiyovasküler hastalık, koroner arter hastalığı ve vasküler (kan damarı) hastalığı dahil olmak üzere kalbin yapılarını veya işlevini etkileyen bir dizi durumu içerir. 

Günümüzde kalp sağlığının daha iyi anlaşılması, tanı yöntemlerindeki gelişmeler ve tedavi edici modellerdeki ilerlemelere rağmen dünyada ve Türkiye’de ölüm nedenlerinin başında kalp ve damar hastalıkları gelmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre hastalığa bağlı ölümlerin yüzde 60’tan fazlası kalp hastalığına bağlı olarak gelişmekte. Bunların da yaklaşık yüzde 40’ı koroner arter hastalığı, yüzde 25’e yakını da beyin damarlarındaki hastalıklardan kaynaklanmaktadır.

Kardiyovasküler hastalık risk faktörleriyle ilgili araştırmalar, küçük yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın bile koroner arter hastalığı, kalp krizi, felç ve diğer ciddi kardiyovasküler rahatsızlık riskini azaltabileceğini göstermektedir.

Risk Altında mısınız?

Risk Altında mısınız
Kan damarlarınızdaki daralmaya bağlı

Risk faktörleri, bir kişinin kardiyovasküler hastalık olasılığını artıran belirli koşullardır. Ne kadar çok risk faktörünüz varsa, kardiyovasküler hastalık geliştirme şansınız o kadar artar. Ek olarak, her bir risk faktörünün daha yüksek seviyeleri, kardiyovasküler hastalık geliştirme riskinin daha yüksek olduğu anlamına gelir. Değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri vardır.

Değiştirilemez risk faktörleri

  • Artan yaş. Kardiyovasküler hastalık yaşlandıkça ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Koroner arter hastalığından ölenlerin yaklaşık yüzde 85’i 65 yaş ve üzerindedir.
  • Erkek cinsiyeti. Erkeklerin kalp krizi geçirme riski kadınlardan daha fazladır.
  • Menopozdan sonra bir kadının kardiyovasküler hastalık riski artar.
  • Aile öyküsü. Anne babanız, erkek kardeşleriniz, kız kardeşleriniz veya çocuklarınızda hastalık varsa, özellikle tanı konulduğunda erkek akrabalarınız 55 yaşın altındaysa veya kadın akrabalarınız teşhis edildiğinde 65 yaşın altındaysa, kardiyovasküler hastalık riskiniz artar.
  • Irk.Kardiyovasküler hastalık riski, Afrikalı Amerikalılar, Meksikalı Amerikalılar, Amerikan Kızılderilileri, yerli Hawaiililer ve bazı Asyalı Amerikalılarda daha yüksektir. Bu artan risk, kısmen bu popülasyonlardaki yüksek tansiyon, obezite ve diyabet oranlarından kaynaklanmaktadır.

“Bu risk faktörlerinden hiçbirini değiştiremeyeceğiniz için, değiştirebileceğiniz risk faktörlerine odaklanmak önemlidir.”

Değiştirilebilir Risk Faktörleri

Kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltmak için ve aşağıdaki hedeflere ulaşmak için daha fazla gayret gösterebilirsiniz. Halihazırda kardiyovasküler hastalığınız varsa, ilerlemesini önlemeye yardımcı olmak için bu yönergeleri takip edebilirsiniz.

Sigara, kardiyovasküler hastalık ve felç için en önlenebilir risk faktörüdür. Sigara içenler (sigara, pipo ve puro içenler dahil) içmeyenlere göre kalp krizi geçirme riski iki katından daha fazladır. Sigara içmek aynı zamanda ani kalp ölümü için en büyük risk faktörüdür. Günde bir ila iki sigara bile kalp krizi, felç ve diğer kardiyovasküler rahatsızlıkların riskini büyük ölçüde artırır. Sürekli dumana maruz kalan sigara içmeyenlerin (pasif içici) de riski artar.

Hedef:

Tüm tütün ürünlerinin kullanımını ortadan kaldırın. Başkalarının dumanından uzak durun.

Toplam kolesterol, LDL (kötü) kolesterol ve trigliserit düzeyleri; Özellikle LDL kolesterol şeklindeki aşırı lipidler (kolesterol ve trigliseritleri içeren yağlı maddeler), atardamarlarınızda yağ birikintilerinin oluşmasına, kan ve oksijenin kalbinize akışını azaltmaya veya engellemeye neden olur. Toplam kolesterol seviyeleri 240 mg / dl ve üzeri olduğunda kardiyovasküler hastalık riskinde keskin bir artış vardır.

Çoğu hasta için, kolesterol seviyenizi 20 yaşından itibaren kontrol ettirmeniz önerilir. Kolesterol profili, açlık toplam kolesterol, HDL, LDL ve trigliserid seviyelerinin bir değerlendirmesini içerir. Sağlık uzmanınız size kolesterolünüzü ne sıklıkla test ettireceğinizi söyleyebilir.

Hedef:

  • Toplam kolesterol 200 mg / dl’nin altında.
  • Kalp veya kan damarı hastalığı olanlar için LDL kolesterolü 70 mg / dl’nin altında olmalıdır.
  • Bazı diyabetli hastalar veya birden fazla kalp hastalığı risk faktörüne sahip olanlar gibi kardiyovasküler hastalık riski yüksek olanlar için LDL 100 mg / dl’den az olmalıdır.
  • Diğerleri için LDL kolesterol 130 mg / dl’den az olmalıdır.
  • Trigliseridler 150 mg / dl’den az olmalıdır.

Düşük HDL kolestrol; HDL kolesterol, LDL (kötü) kolesterolü arterlerden uzaklaştırır ve vücuttan atılabileceği karaciğere geri alır. Yüksek HDL seviyeleri, kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlar.

Düşük HDL: 40 mg / dl’den az ise HDL düzeyiniz düşük kabul edilir.

Hedef:

HDL (iyi) kolesterolünüzü yükseltin.

Kadınlar için 55 mg / dl’den fazla, erkekler için 45 mg / dl’den fazlaolmalıdır; HDL seviyesi ne kadar yüksekse o kadar iyidir.

Yüksek tansiyon; Kan basıncı, her kalp atışında atardamarların içindeki basınç veya kuvvetin bir ölçüsüdür. Yüksek tansiyon, kalp ve böbreklerin iş yükünü artırarak kalp krizi, kalp yetmezliği, felç ve böbrek hastalığı riskini artırır. Yüksek tansiyon, inme için en büyük risk faktörüdür.

Hedef:

  • İdeal kan basıncı 120 / 80’den az olmalıdır. Diyabet ve yerleşik kardiyovasküler hastalığı olan hastalar için kan basıncı 130 / 85’in altında olmalıdır.
  • Kan basıncını diyet (düşük tuzlu diyet), egzersiz, kilo yönetimi ve gerekirse ilaçlarla kontrol edilir.
  • Ayrıca kan basıncını artırabileceği için alkolü de sınırlamanız gerekir.

Diyabet kontrolü; Diyabet, vücut insülin üretemediğinde veya sahip olduğu insülini kullanamadığında ortaya çıkar. Bu, yüksek kan şekeri seviyelerine neden olur. Diyabetli kişiler (özellikle kadınlar) daha yüksek bir kardiyovasküler hastalık riskine sahiptir çünkü diyabet, yüksek kolesterol, LDL ve trigliseritler gibi diğer risk faktörlerini artırır; düşük HDL’ye ve yüksek tansiyona neden olur. Riskinizi azaltmak için diyabeti kontrol altında tutmak çok önemlidir.

Hedef:

  • Diyabetiniz varsa Hemoglobin A1c testi 6.5’ten az olmalı.
  • Diyabetiniz yoksa Hemoglobin A1c 5,7’den az olmalı.
  • Düzenli olarak doktorunuzla takip olmalısınız.

Obesite; Ne kadar ağır olursanız, kalbinizin vücudunuza besinleri vermek için o kadar çok çalışması gerekir. Araştırmalar, aşırı kilolu olmanın diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların başlamasına katkıda bulunduğunu göstermiştir. Fazla kilo ayrıca kan kolesterolünü, trigliseridleri ve kan basıncını yükseltir, HDL kolesterolü düşürür ve diyabet riskini artırır.

Obesite.jpg

Bir kişinin kilosunun nasıl dağıldığı da önemlidir. Kilosunu bel etrafında taşıyan kişiler, ağırlıklarını kollarında ve bacaklarında taşıyanlara kıyasla, kardiyovasküler hastalık geliştirme riski daha yüksektir. Bel ölçümleri, yağ dağılımını belirlemenin bir yoludur. Erkekler için bel çevresi 100 cm’den az olmalıdır. Kadınlar için bel çevresi 90 cm’den az olmalıdır.

Ağırlık en iyi Vücut Kitle İndeksi (BMI) hesaplanarak belirlenir. BMI, boyunuz ve kilonuzdan hesaplanan bir rakamdır. Doktorlar genellikle bir kişinin fazla kilolu, zayıf veya sağlıklı bir kiloda olup olmadığının objektif bir göstergesi olarak BMI kullanır ve bu amaç için Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından tavsiye edilir.

Sağlık uzmanınız BMI’nizi hesaplamanıza yardımcı olabilir.

Hedef:

  • Normal bir BMI 18,5 – 24,9 kg / m arasındadır. Aşırı kilo, 25’ten yüksek bir BMI’ye sahip olarak tanımlanır. 30’un üzerindeki bir BMI, obez olarak kabul edilir.
  • Erkekler için bel ölçüsü 100 cm’den az olmalıdır.
  • Kadınlar için bel ölçüsü 90 cm’den az olmalıdır.
  • Sağlıklı bir kiloya ulaşın ve bunu koruyun. Bir diyet ve egzersiz programı, hedef kilonuza ulaşmanıza yardımcı olacaktır.

Sedanter hayat; Kalp diğer kaslar gibidir – güçlü ve sağlıklı kalmak için bir egzersize ihtiyacı vardır. Egzersiz yapmak, kalbin vücudunuza ne kadar iyi kan pompaladığını iyileştirmeye yardımcı olur. Aktivite ve egzersiz, diğer birçok risk faktörünü azaltmaya da yardımcı olur: Kan basıncını düşürebilir, yüksek kolesterolü düşürebilir, stresi azaltabilir, sağlıklı bir vücut ağırlığı elde edip koruyabilir, sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilir ve kan şekeri seviyenizi yükseltebilirsiniz.

Egzersiz yapın

  • Çoğu gün, günde 30 dakika orta düzeyde egzersiz.
  • Egzersiz, büyük kas gruplarını içeren aerobik olmalıdır. Aerobik aktiviteler arasında tempolu yürüyüş, bisiklete binme, yüzme, ip atlama ve koşu yer alır.
  • Yürümek sizin tercih ettiğiniz egzersizse, günde 10.000 adımlık pedometre hedefini kullanın.
  • Herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuza danışın.

Sağlıksız beslenme alışkanlığı; Eski söz “Ne yiyorsan osun” her zamankinden daha doğru olabilir – özellikle kardiyovasküler hastalık söz konusu olduğunda. Diyetle ilgili dört risk faktörü vardır: yüksek tansiyon, yüksek kan kolesterolü, diyabet ve obezite.

Hedef: Kalp dostu diyet uygulayın

  • Sodyum, doymuş yağ, kolesterol, trans yağ (kısmen hidrojene yağlar) ve rafine şeker bakımından düşük yiyecekler yiyin.
  • Omega-3 yağ asitleri iyi yağlardır ve ton balığı, somon, keten tohumu, badem ve cevizden gelir.
  • Tekli doymamış yağlar da tercih edilir ve zeytin, kanola ve yer fıstığı yağlarında bulunur.
  • Ayrıca meyve ve sebzeler, kabuklu yemişler ve tam tahıllar gibi bitki bazlı yiyecekler de yiyebilirsiniz.

Katkıda Bulunan Risk Faktörleri

Strese bireysel tepki:

Stres, geleneksel bir risk faktörü olarak görülmese de, bazı araştırmacılar, kardiyovasküler hastalık riski ile bir kişinin yaşamındaki stres, sağlık davranışları ve sosyoekonomik durum arasında bir ilişki olduğunu belirtmişlerdir. Stres, yerleşik risk faktörlerini etkileyebilir.

Gevşeme tekniklerini uygulayarak, zamanınızı nasıl yöneteceğinizi öğrenerek, gerçekçi hedefler belirleyerek ve rehberli imgeleme, masaj, Tai Chi, meditasyon veya yoga gibi bazı yeni rahatlama tekniklerini deneyerek stresi yönetmeyi öğrenin.

Çok fazla alkol almak:

Çok fazla alkol içmek kan basıncının artmasına, kalp yetmezliğine ve felce neden olabilir. Aynı zamanda yüksek trigliseritler, düzensiz kalp atışları, obezite ve kanserle de bağlantılıdır. Araştırmalar, günde bir kadeh içenlerin daha az riskli olabileceğini göstermiştir. Ancak, içmeyenlerin alkol kullanmaya başlaması veya içenlerin içtikleri miktarı artırması önerilmiyor.

Ailenizde kardiyovasküler hastalık veya yüksek kolesterol öyküsü varsa, diğer risk faktörlerinizi azaltmak daha da önemlidir. Kolesterol seviyenizi her yıl test ettirin. Kan basıncı, BMI, bel çevresi ve hemoglobin A1c dahil olmak üzere değerlerinizi bilin. Kontrol için her yıl sağlık uzmanınızla görüştüğünüzden emin olun.

Leave a comment

Sohbete Başla
Merhabalar, Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?