Kalpte Üfürüm Nedir?

Kalp ve damarlar için kanın akışıyla birlikte ve doktor muayenesinde duyulan fazladan ve farklı duyulan seslere kalpte üfürüm denilir.

Doktor muayenesinde bulgusu sık olarak hastalık olarak yorumlanmaktadır. Oysa kalpte üfürüm bir sonuçtur, hastalık ya da masum bir durumun bulgusudur, doktor muayenesindeki bir bulgudur. Aşağıdaki videoda bu durumla ilgili yorumumu izleyebilirsiniz.

Çocuklarda Duyulan Kalpte Üfürüm Ne Anlama Gelir?

Çocuklarımızın muayenesinde çoğu zaman masum üfürüm de dediğimiz, hastalık olmaksızın da kalpte ek sesler duyabiliriz. Ancak her zaman durum böyle değildir. Doğumsal kalp hastalığının bulgusu olarakta üfürüm karşımıza çıkabilir. Çocuk Kardiyolojisi uzmanının yaptığı ekokardiyografi hastalıktan kaynaklanan ve masum olan üfürümün ayırdında en önemli araçtır. Üfürümü biz 1’den 6’ya kadar derecelendiririz. En hafif üfürümü 1/6 en şiddetlisini ise 6/6 olarak tanımlarız. Üç tip üfürümle karşılaşırız. Sistolde yani kalbin kasılması sırasında, diyastolde yani kalbin gevşemesi sırasında ya da hem kasılma ve hem de gevşeme dönemlerini de kapsayan devamlı kalpte üfürüm duyabiliriz.

Kalpte Üfürüm Çocukta Neye Neden Olur?

Tamamen sağlıklı olan çocuklarda duyulan üfürüme masum üfürüm demiş idik. Yine kalbinde hiç bir sorun olmadığı halde ama ateşi, kansızlığı ya da hipertirodisi (tiroid bezi normalden fazla çalışması) olan bireylerde de üfürüm duyulabilir ki buna da fonksiyonel üfürüm deriz. Üfürüme neden olan bu durumlar tedavi edildiğinde fonksiyonel üfürüm duyulmaz olur.

Burada en kritik durum kalpte üfürümün duyulmasıdır. Öyle ki özellikle çocuklarda doğumsal kalp hastalıklarının tanı konulma sürecini en sık başlatan doktor muayene bulgusu kalpte üfürüm duyulmasıdır. Çocuklarda kalpte üfürüm neden olan kalpte delik, darlık gibi doğuştan yani konjenital ya da sonradan meydana gelen yani edinsel kalp hastalığı olabilir.

Kalpte üfürüm ve beraberindeki belirtiler

Masum üfürüm duyulan çocuklarda hiç bir başka hastalık belirtisi olmaz, tek bulgu fazladan duyulan kalp sesidir.  Oysa hastalığı olan çocuklarda kalpte üfürüm dışında başkaca belirti ve bulgular hastalığı ne olduğuna ve şiddetine bağlı olarak gözlenebilir.

Nedir bu belirtiler?

• Bebeklerde iyi emmeme, büyük çocuklarda iştahsızlık ve sonuç olarak tartı alamama, zayıflık
• Sık nefes alma, nefes alırken göğüs kafesinde çekilmeler
• Aşırı miktarda terleme
• Göğüste ağrı
• Baş dönmesi, bayılma (senkop)
• Morarma (siyanoz) cildin özellikle dudaklar ve parmak uçlarında mavimsi renk alması
• Tıkanma, çabuk yorulma
• Şişlik (Ödem) özellikle bebeklerde sırtta, büyük çocuklarda ise ayak, ayak bileği ve bacakta dikkati çeker

Yukarıda ki belirtiler bazı diğer benzer hastalıklarda da olabilir ve hastalığın başka hastalıkla karıştırılmasına neden olabilir. Bu nedenle diğer hastalıklardan kalp hastalıklarının ayırt edilmesi için çocuk kardiyolojisi uzmanının da bu belirtiler olan çocukları değerlendirmesini öneririm.

Kalpte Üfürüm tanısı nasıl konur?

Muayene sırasında çocuklarımızı ve ailelerini rutin muayene sırasında ayrıntılı sorgularız, bu öykü alma sürecine tıpta anamnez deriz. Tüm vücut muayenesinin ayrılmaz bir parçası ise kalp ve dolaşım muayenesidir. Kalp muayenesinde steteskop adını verdiğimiz asırlardır doktorların kullandığı alet halen vazgeçilmez bir araçtır.

Steteskopla üfürüm muayenesi

Steteskopla kalbi dinleriz. Kalbin hareketiyle kapakların açılıp kapanma seslerini duyar bunları yorumlarız. Kalp hızını ve düzenli olup olmadığını da değerlendiririz. Bu normalde işitilen bu sesler dışında üfleme şeklinde ek seslerde duyarsak ki bunlara tıpta üfürüm deriz, kalple ilgili bir sorun olupu olmadığının da ayırt edilmesi gerekir. Aile hekimleri ve çocuk doktorlarının biz çocuk kardiyologlarına en sık sevk nedenlerinin başında gelir, kalpte üfürüm duyulması. Biz çocuk kardiyologları çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlık eğitiminden sonra, çocuk kardiyolojisi yan dalı eğitimi de alan çocuk kalp hastalıkları alanında uzmanlaşmış hekimleriz. Bize sevk edilen hastalarımızda en sık ekokardiyografi olmak üzere aşağıdaki testlerden birini yada gereğinde birden çoğunu uygularız;

• Grafi; kalbin ve akciğerlerin rontgen görüntüsüdür
• Elektrokardiogram (EKG); Çocuğunuzun kalbinin elektriksel aktivitesine bağlı dalgalar bir şerit üzerine kaydedilir ve analiz edilir
• Ekokardiyografi (EKO); Ultrasonik ses dalgaları kullanılarak kalbin yapısını ve işlevini inceleyen ve günümüzde kardiyolojide en sık kullanılan yöntemdir. Kalpte üfürüm yapan durumun masum olup olmadığını, hastalıktan kaynaklanıyorsa neden olduğunu belirlemek için en önemli ve en kullanışlı tanı yöntemidir.

Üfürüm Nasıl Tedavi Edilmeli mi?

Üfürüm yapan durumun altında hastalığı varsa çocukta hastalığın neden olduğu belirtilere, çocuğun yaşına, hastalığın ciddiyetine bağlı olarak tedavi planlaması yapılır. Yoksa üfürümün kendisinin tedavi edilmesi diye bir durum söz konusu değildir.

Masum üfürüm için zaten bir tedavi durumun hiç söz konusu olamaz, tedavi edilmesine gerek yoktur. Bu masum üfürüm dediğimiz sesler zamanla kendiliğinden kaybolur, bazen de erişkin yaşlara kadar devam edebilir. Çocuğunuzda masum üfürüm varsa yaşıtlarından farklı olmaz, ona dezavantaj sağlamaz. Kalpte üfürüm ateş, kansızlık gibi kalp dışı nedenlerden kaynaklanıyorsa çoğunlukla bu nedenin tedavi edildiğinde üfürümün şiddeti azalır ve hatta kaybolur.

Eğer kalpte delik, kapak darlığı gibi bir hastalık söz konusu ise ilaç verilebilir, kateter ya da ameliyat gerekebilir.

Kalpte Üfürüm çocuğuma zarar verir mi?

Doktor muayene bulgusu olan kalpte üfürüm duyulması çocuğunuza zarar veremez. Ancak, üfürüme neden olan bir hastalık varsa ve bu hastalık ciddi bir durum ise bebeğinizin, çocuğunuzun genel sağlığına zarar verebilir. Doğumsal kalp hastası çocuklarda hastalığın ne olduğuna ve ne şiddette olduğuna bağlı olarak büyüme bozukluğu, sık solunum yolu özellikle akciğer enfeksiyonları-zatüre-, kalp yetersizliği gelişebilir. Yani sonuç olarak çocuğunuzun bu yaşayabileceği sıkıntılardan üfürümün kendisi değil, altta yatan hastalığın kendisi sorumludur.

Hangi Durumlarda Çocuk Doktorunuza Derhal Ulaşmalısınız?

Yukarıda ifade edilen kalp hastalığı belirtileri varsa ya da aşağıdaki durumlardan birisi söz konusu ise vakit geçirmeksizin doktorunuza ulaşınız.

• Belirgin iştahsızlık, emmeme
• Kilo alamama
• Solunum güçlüğü
• Bayılma
• Hızlı ve yüzeysel nefes alma ve dudakları mavi görmeniz halinde
• Bacak veya ayakların mavileşme
• Kendinden geçme
• Belirgin yorgunluk veya çabuk yorulma
• Göğüs ağrısı

Çocuklarda kalpte üfürüm hakkında temel bilgiler:

• Kalpte üfürüm  doktor muayene bulgusudur
• Çoğunlukla zararsız ve masumdur
• Kalpte üfürüm kalp hastalığından da kaynaklanabilir
• EKO en kullanışlı tanı aracıdır
• Tanı için Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı muayenesi gerekir