May-Thurner Sendromu (MTS), sol ilyak toplardamarının (vena iliaca communis) sağ ilyak atardamarı (arteria iliaca communis) tarafından sıkıştırılması sonucu kan akışının azalması ve bu durumun damar içinde pıhtı oluşmasına (derin ven trombozu – DVT) zemin hazırlamasıyla karakterize bir hastalıktır. Genellikle bacaklarda şişlik, ağrı ve ciltte renk değişikliği ile kendini gösterir.
- May-Thurner Sendromunun Nedenleri
- May-Thurner Sendromu Risk Faktörleri
- May-Thurner Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
- May-Thurner Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
- May-Thurner Sendromunun Evreleri
- May-Thurner Sendromu ve Derin Ven Trombozu (DVT) İlişkisi
- May-Thurner Sendromunun Tedavi Yöntemleri
- Stent Sonrası İlaç Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- May-Thurner Sendromu Ameliyatı ve Endovasküler Müdahaleler
- May-Thurner Sendromu Sonrası İyileşme Süreci
- May-Thurner Sendromunun Komplikasyonları Nelerdir?
May-Thurner Sendromunun Nedenleri
MTS, anatomik bir varyasyondan kaynaklanır. Sağ ilyak atardamarı, sol ilyak toplardamarı üzerine bası yaparak damar içinde daralma ve kan akışında bozulmaya neden olur. Bu durum pıhtı oluşumu riskini artırır. Hamilelik, travma veya pelvik cerrahiler gibi durumlar bu basıyı artırabilir.
May-Thurner Sendromu Risk Faktörleri
- Kadın olmak (östrojen etkisi nedeniyle artış gösterir).
- Genç ve orta yaşlı bireyler.
- Hamilelik veya doğum yapmış olmak.
- Uzun süreli hareketsizlik (uzun yolculuklar, masa başı işler).
- Derin ven trombozu (DVT) geçirmiş olmak.
- Genetik yatkınlıklar (pıhtılaşma bozuklukları).
May-Thurner Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
- Sol bacakta şişlik ve ağrı.
- Ciltte kızarma veya mavimsi renk değişikliği.
- Baldırda veya uylukta derin, sıkışma veya baskı hissi şeklinde kas ağrısı.
- Ayak bileğinde hassasiyet veya şişkinlik.
- İleri evrelerde varisler veya iyileşmeyen yaralar.
May-Thurner Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Fiziksel Muayene
Hekim tarafından yapılan fiziksel muayenede bacaklarda şişlik, renk değişiklikleri ve hassasiyet gözlenebilir.
Görüntüleme Yöntemleri
- Doppler Ultrason: Kan akışındaki bozukluk ve damar tıkanıklıkları tespit edilir.
- Manyetik Rezonans Venografi (MRV): Damar içindeki daralma ve pıhtı varlığının detaylı görüntüsü sağlanır.
- Bilgisayarlı Tomografi Venografi (CTV): Pelvik damarların detaylı incelenmesi.
- Flebografi: Kontrast madde kullanılarak damar yapısı ve kan akışını gözlemleme.
May-Thurner Sendromunun Evreleri
- Evre 1: Hafif damar daralması, belirti yok veya minimal.
- Evre 2: Damar daralmasına bağlı bacakta şişlik ve ağrı.
- Evre 3: Damar tıkanıklığı ve derin ven trombozu (DVT) gelişimi.
May-Thurner Sendromu ve Derin Ven Trombozu (DVT) İlişkisi
MTS, DVT gelişimi için önemli bir risk faktörüdür. Sol bacakta damar daralması, kan akışını yavaşlatır ve bu durum pıhtı oluşumunu tetikler. Tedavi edilmeyen MTS vakalarında tekrarlayan DVT ve uzun dönemde posttrombotik sendrom riski artar.
Venöz Kladikasyo ve May-Thurner Sendromu
Venöz kladikasyo, bacakta venöz dolaşım bozukluğuna bağlı olarak gelişen yürüyünün ağrı ile kısıtlanması durumudur. Yürümeye başladıktan bir süre sonra ortaya çıkan bu ağrı, dinlenme ile geçer. Venöz kladikasyo, genellikle May-Thurner Sendromu’na bağlı damar daralmasının bir belirtisi olabilir.
Venöz ve Arteriyel Kladikasyo Arasındaki Farklar
- Venöz Kladikasyo: Venöz dolaşım bozukluğu nedeniyle oluşur; bacakta şişlik ve cilt renk değişiklikleri ile birlikte görülebilir.
- Arteriyel Kladikasyo: Atardamar tıkanıklığından kaynaklanır; bacaklarda soğukluk ve nabız kaybı görülür. Ağrı genellikle yürüyüşle artar ve dinlenmeyle hafifler.
May-Thurner Sendromunun Tedavi Yöntemleri
Antikoagülan Tedavi
Kanın pıhtılaşmasını önlemek için kan sulandırıcı ilaçlar kullanılır. Bu tedavi genellikle pıhtının ilerlemesini engellemek için kullanılır.
Stentleme ve Zamanlaması
Stentleme, daralan damara metal bir stent yerleştirilerek kan akışının normale dönmesini sağlar. Bu işlemin başarılı olması için doğru zamanda ve doğru hasta grubunda uygulanması çok önemlidir:
- Zamanlama: Damar tıkanıklığının erken evrelerinde yapılması, komplikasyon riskini azaltır ve daha iyi sonuçlar sağlar.
- Kimler Tarafından Yapılmalı?: Stentleme, deneyimli bir kalp ve damar cerrahisi uzmanı veya endovasküler girişim uzmanı tarafından yapılmalıdır.
- Hangi Durumlarda?: Venöz kladikasyo, tekrarlayan DVT veya bacakta ileri derecede şişlik ve ağrı gözlenen hastalarda tercih edilir.
Stent Sonrası İlaç Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Antikoagülan ve Antiagregan Kullanımı: Stent yerleştirilmesinin ardından genellikle 3-6 ay boyunca antikoagülan tedaviye devam edilir. Bazı durumlarda, özellikle tekrarlayan DVT riski yüksek hastalarda bu süre uzatılabilir. Antiagregan ilaçlar ise uzun süreli olarak kullanılabilir ve stentin açık kalmasını sağlar.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Stent yerleştirilen hastaların düzenli egzersiz yapması, bacaklarını uzun süre hareketsiz tutmaktan kaçınması ve doktor kontrollerini aksatmaması önemlidir. Aşırı kilo alımından kaçınılmalı ve sigara kullanımı kesinlikle bırakılmalıdır.
Stent Kaynaklı Ağrı ve Yönetimi
Stent yerleştirildikten sonra bazı hastalarda hafif ağrılar oluşabilir. Bu ağrılar genellikle işlemden sonraki ilk birkaç hafta içinde azalır. Ağrı yönetiminde doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir. Şiddetli ağrı veya stent bölgesinde rahatsızlık hissi durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Tarafından Takip ve Tedavi
May-Thurner Sendromu tanısı alan veya stentleme işlemi yapılan hastaların kalp ve damar cerrahisi uzmanı tarafından düzenli olarak takip edilmesi son derece önemlidir. Tedavi sürecinin etkin bir şekilde yönetilmesi, olası komplikasyonların erken tespiti ve uzun dönem başarı için uzman takibi şarttır.
Trombolitik Tedavi
Mevcut pıhtıyı çözmek için damar içine trombolitik ilaç uygulanır.
May-Thurner Sendromu Ameliyatı ve Endovasküler Müdahaleler
Ağır vakalarda cerrahi yöntemlerle damarın düzeltilmesi gerekebilir. Endovasküler yöntemler minimal invazivdir ve genellikle stentleme veya trombolitik tedavi ile kombine edilir.
May-Thurner Sendromu Sonrası İyileşme Süreci
Tedavi sonrası hastaların yaşam kalitesinde belirgin iyileşme sağlanabilir. Ancak, stent yerleştirilen hastaların kan sulandırıcı ilaç kullanımına devam etmesi ve düzenli doktor kontrollerine gitmesi önemlidir.
May-Thurner Sendromunun Komplikasyonları Nelerdir?
- Tekrarlayan DVT.
- Posttrombotik sendrom.
- Varisler ve ciltte iyileşmeyen yaralar.
- Pulmoner emboli riskinde artış.
May-Thurner Sendromunu Önleme Yöntemleri
- Uzun süreli hareketsizlikten kaçının.
- Hareketsiz ortamlarda bacak egzersizleri yapın.
- Obeziteyi önlemek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyin.
- Kan sulandırıcı tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuzla görüşün.
May-Thurner Sendromu, erken tanı ve etkili tedaviyle kontrol altına alınabilecek bir hastalıktır. Risk faktörlerini bilmek ve belirtileri fark ederek bir uzmana başvurmak, yaşam kalitesini yüksek tutmanın anahtarlındandır.
Leave a comment