Pulse (Nabız) Oksimetri İle Doğuştan Kalp Hastalığı Taraması Hayat Kurtarıyor!
Yenidoğan bebekler, bazı tedavi edilebilir hastalıkların saptanması amacıyla rutin tarama testlerinden geçirilirler. Hayatı tehdit eden doğuştan kalp hastalığı olan bebekler doğumdan sonraki ilk günlerde tamamen sağlıklı görünebilir ve hastaneden tanı konulamadan evlerine gönderilebilirler. Ancak doğuştan kalp hastalığı ile doğan her 4 çocuktan birisi, doğumdan saatler veya günler içerisinde girişim gerektirecek derecede kritik durumda olabilmektedir.
Bu sebeple, doğan tüm bebeklere nabız oksimetre ile kandaki oksijen yüzdesinin bakılması yararlılığı kanıtlanmış etkin bir tarama yöntemidir. Bebeğinizin sağ eline ve ayaklarından birine sarılan bir prob ile kanındaki oksijen yüzdesi ölçülür. Bu işlem ağrısızdır ve bir dakika içerisinde sonuç alınır. Her tarama yöntemi gibi bu test de kesin tanı koymamakta, riski olan hastaları saptamaktadır. Kalp hastalığı durumunda, kirli ve temiz kanın karışmasına bağlı olarak, kanın oksijen derecesi düşük çıkacaktır.
Testin en güvenilir olduğu dönem doğumdan 24 saat geçtikten sonraki dönemdir. Eğer herhangi bir nedenle bebeğin veya annenin hastaneden daha erken ayrılması gerekirse, taburculuk öncesi testin yapılması uygundur. Test sonucu anormal olan bebeklerin bir kısmında hayatı tehdit eden kalp hastalığı bulunmakta bir kısmında ise bulunmamaktadır. Anormal değere sahip olan bebekler en kısa sürede çocuk kardiyoloğu tarafından görülerek ekokardiyografi ile değerlendirilmelidir. Buna karşın tarama testi normal çıkan bebeklerde doğuştan kalp hastalığı ihtimali düşük de olsa halen devam etmektedir.
Bu test ile yenidoğan döneminde doğuştan kalp hastalığı taraması ile özellikle 7 kritik doğuştan kalp hastalığı erken tanı alabilir. Bunlar:
- Doğuştan büyük damarların ters olması (Büyük arterlerin transpozisyonu)
- Akciğer atardamarının tıkalı olması (Pulmoner atrezi)
- Kalbin sağ kapağı ve karıncığının gelişmemiş olması (Triküspid atrezisi)
- Kalbin sol kapakları, sol karıncık ve aort damarının gelişmemiş olması (Hipoplastik sol kalp sendromu)
- Kalbe temiz kan getiren damarların, kirli kana karışması (Total pulmoner venöz dönüş anomalisi)
- Aort damarı ve akciğer atardamarının birlikte çıkması (Truncus arteriozus)
- Akciğere giden damarın dar olması ve kalpte geniş bir delik bulunması (Fallot tetralojisi)
Ne zaman yapılmalıdır? Farklı iki ekol vardır. AAP önerisine göre 24. Saatten sonra taburcu olmadan önce. Eğer bebek 24. Saatten önce taburcu oluyorsa taburcu olmadan hemen önce.
Nereden yapılmalıdır? Sağ el ve sol veya sağ ayak, preduktal ve postduktal alanların ikisi birden ölçülmelidir.
Hangi değerleri normal kabul etmeliyiz? Her iki ölçüm de <95 ise, iki ölçüm arasında >3’ten fazla fark var ise veya herhangi bir ölçüm <90 ise hasta acil olarak pediatrik kardiyolojiye ekokardiyografi açısından danışılmalıdır.
Sensitivite ve spesifisitesi (Duyarlılığı ve Özgüllüğü) nedir? Eğer test sonucunda her iki ekstremite saturasyon değeri ≥95 ve ektremite saturasyon değeri ≤3 ise 99 ihtimalle bebeğin kritik konjenital kalp hastalığı bulunmamaktadır.
100 bebekten birinin doğuştan kalp hastası olarak doğduğu göz önüne alındığında, doğuştan kalp hastalığı için pulse oksimetri ile yenidoğan bebek taraması yapılması bir zorunluluk olmalıdır. ABD’ de bazı eyaletlerde bu tarama kanuni zorunluluk kapsamına alınmıştır.
Doğan her bebeğe pulse oksimetri testi yapılması hem çok kolay hem de son derece hayati bir durumdur. Yeni bebek sahibi aileler, bu testin yapılmasını doktorlarından istemelidirler.
Leave a comment